एचपीभी खोप विस्तारमा विश्वव्यापी र नेपालका प्रयासहरू
सन् २०२४ सम्म, कम्तीमा १४४ देशहरूले एचपीभी खोपलाई आफ्नो राष्ट्रिय खोप कार्यक्रममा समावेश गरिसकेका छन्, जसमा ४७ देशहरूले केटाहरूलाई समेत खोप प्रदान गरिरहेका छन्। प्राथमिक लक्षित समूह ९–१४ वर्षका किशोरकिशोरीहरू हुन्, जसले दुई मात्रा खोप लिन्छन् (अथवा ठूलो उमेरका व्यक्तिहरूका लागि तीन मात्रा आवश्यक पर्न सक्छ)।
युरोपका धेरै देशहरू, जस्तै अष्ट्रिया, बेल्जियम, डेनमार्क, फिनल्यान्ड, फ्रान्स, जर्मनी, इटाली, नेदरल्यान्ड्स, नर्वे, पोर्चुगल, स्पेन, स्वीडेन, र बेलायतले एचपीभी खोप कार्यक्रम लागू गरिसकेका छन्। अधिकांश देशहरूले आफ्ना राष्ट्रिय स्वास्थ्य कार्यक्रममार्फत किशोरकिशोरीहरूलाई निःशुल्क खोप प्रदान गरिरहेका छन्। बेलायतले सन् २००८ मा केटीहरूका लागि खोप सुरू गरेको थियो र सन् २०१९ मा केटाहरूलाई पनि समावेश गर्यो। डब्ल्यूएचओको रिपोर्ट अनुसार, सन् २०२२ मा पहिलो मात्रा खोपको विश्वव्यापी पहुँच २०% बाट सन् २०२३ मा २७% पुगेको छ। एचपीभी सङ्क्रमण रोक्न र केटाहरूलाई समेत समावेश गर्न प्रयासहरू जारी छन्।
नेपालको गर्भाशय क्यान्सरविरुद्धको महत्त्वपूर्ण कदम
नेपालले हालसालै गर्भाशय क्यान्सर विरुद्धको लडाइँमा महत्त्वपूर्ण प्रगति गरेको छ। मानव पेपिलोमा भाइरस (एचपीभी) खोपलाई राष्ट्रिय खोप कार्यक्रममा समावेश गर्दै, २०२५ फेब्रुअरी ४ (विश्व क्यान्सर दिवस) का दिन स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय (MoHP) ले देशव्यापी एचपीभी खोप अभियान सुरू गर्यो। गाभी, द भ्याक्सिन एलायन्स, विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO), र युनिसेफको सहयोगमा सञ्चालन भएको यो पहलले १० देखि १४ वर्षका १६ लाखभन्दा बढी किशोरीहरू (विद्यालय जाने र नजाने दुवै) लाई खोप प्रदान गर्ने लक्ष्य राखेको छ।
यो अभियान २०२५ फेब्रुअरी ४ देखि १८ सम्म सञ्चालन गरिएको थियो। विद्यालयहरूलाई प्रमुख खोप केन्द्र बनाइएको थियो भने विद्यालय बाहिरका किशोरीहरूलाई समेत समेट्ने व्यवस्था मिलाइएको थियो। नेपालमा पहिलो पटक यस खोप कार्यक्रमलाई राष्ट्रिय खोप तालिकामा समावेश गर्नु ऐतिहासिक उपलब्धि हो।
नेपालमा गर्भाशय क्यान्सर गम्भीर स्वास्थ्य समस्या हो। यो महिलाहरूमा दोस्रो सर्वाधिक सामान्य क्यान्सर हो र क्यान्सरका कारण मृत्यु हुनेमध्ये सबैभन्दा बढी संख्यामा महिलाहरू प्रभावित छन्। एचपीभी खोपको परिचयले गर्भाशय क्यान्सरको दर घटाउने आशा गरिएको छ र यो रोगलाई विश्वव्यापी रूपमा निर्मूल पार्ने लक्ष्यसँग मेल खान्छ।
सरकारी प्रयासहरूसँगै, मारी स्टोप्स नेपाल जस्ता संस्थाहरूले पनि डब्ल्यूएचओ-प्रमाणित एचपीभी खोप आफ्ना केन्द्रहरूमा उपलब्ध गराउँदै यसलाई अझ पहुँचयोग्य बनाइरहेका छन्।
हुम्ला जिल्लाका लागि एचपीभी खोप तालिका
हुम्लामा एचपीभी खोप अभियान स्वास्थ्य सेवा कार्यालय, हुम्लाद्वारा आयोजित गरिएको छ। डब्ल्यूएचओले प्रमाणित गरेको सेकोलिन (Cecolin) खोप पूर्ण रूपमा सुरक्षित छ। यो खोपले नियमित महिनावारी चक्रमा कुनै असर गर्दैन। यो जीवनरक्षक खोप निःशुल्क प्रदान गरिँदैछ।
वडा अनुसार खोप कार्यक्रमको मिति:
- नाम्खा गाउँपालिका: २०८१/०८/२० – २०८२/०१/०७
- सिमकोट गाउँपालिका: २०८१/०८/२६ – २०८१/०८/२९
- खार्पुनाथ गाउँपालिका: २०८१/०८/२५ – २०८१/०८/२८
- सर्केगाड गाउँपालिका: २०८१/०८/२६
- चंखेली गाउँपालिका: २०८१/०८/२५ – २०८१/०८/२६
- अदानचुली गाउँपालिका: २०८१/०८/२८ – २०८१/०८/१९
- ताँजाकोट गाउँपालिका: २०८१/०८/१८ – २०८१/०८/१९
यो पहल नेपालमा सार्वजनिक स्वास्थ्य सुधार गर्न गरिएको महत्त्वपूर्ण कदम हो, जसले गर्भाशय क्यान्सर रोकथाम तथा महिलाहरूको स्वास्थ्य सुरक्षामा मद्दत गर्नेछ।
अबिनाश लामा । १५ फाल्गुन २०८१, बिहीबार १०:४४